 |
||
|
TÜM BAYANLAR MUTLAKA OKUYUNUZ..! KADIN HASTALIKLARI
KADINLARDA, RAHÝM ÝLTÝHABI MÝYOM RAHÝM KANSERÝ A KADIN CÝNSEL VE ÜREME ORGANLARI Yumurtalýklar Yumurtalýklar kadýnlarda saðlý sollu 2 adet olup, onlarýn cinsel bezeleridir. Bu yumurtalýklar karnýn alt tarafýnda kasýklara yakýn yerdedirler. Yumurtalýklar, erkeklerin husyeleri gibi olup, hayli karýþýk görevleri vardýr, bunlarýn en önemlisi:
-
Yumurta meydana getirmek, Yumurtalýklar birer badem iriliðinde ve beyaz renktedirler. Yumurta Erkeklerin spermasý gibi kadýnlarýn da yumurtalarý vasýtasýyla yumurta meydana getirirler. Kadýnlarda her 28 günde 1 yumurta meydana gelir. Yumurta Kanalarý Yumurtanýn rahime kadar ulaþmasýný saðlayan 10 cm kadar boyda borulardýr. Ýç kýsýmlarý gözle görülemeyecek kadar dardýr fakat bu borular içinde yumurta ve erkek tohumlarý gezinebilirler ve birbirini bulurlar. Yumurta kanalarý yumurtayý içine almak için baþ tarafý huni gibidir ve bu huninin baþ tarafýndaki çýkýntýlar yumurtlama zamaný, yumurtaya doðru uzanarak çýkan yumurtanýn içlerine düþmesini saðlar. Döl Yataðý (Vajina)
Erkekle cinsel
temas sýrasýnda erkeðin kamýþý bu kýsma girer ve spermasýný buraya
boþaltýr, onun için bu kýsma DÖL YATAÐI denir. Rahim Bu organ döllenmiþ yumurtanýn tutulup bebeði meydana getirmesine yarar. Rahim karnýn alt tarafýnda kalýn barsak ile mesane arasýnda arasýn da sýkýþmýþ incir büyüklüðünde bir organdýr. Rahim üst taraflarýna yumurta kanalarýna alt tarafýnda da döl yataðý ile irtibatlýdýr. RAHÝM VE HORMONLARLA ÝLÝÞKÝSÝ Rahim iki regl arasýndaki 28 günde yan kaslarý deðiþiklik gösterir. Her ay, gelecek yumurtanýn döllenip orada tutunup geliþeceði ümidile, follikülin hormonu etkisiyle rahim kaslarý kalýnlaþýr, kan damarlarý þiþer, böylece rahim içi hayli þiþkinleþir. Bu kalýnlaþma ve damarlarýn þiþmesi regl bitiminden yumurtanýn yumurta kanalýna düþtüðü güne kadar oluþur (1 14 üncü gün). 14 üncü günden sonra follikülin hormonu yanýnda Sarý Cismin vermeye baþladýðý PROGESTRON hormonu da rahime etki etmeye baþlar ve rahim kenarlarý iyice þiþer, bol kan ve gýda maddesi gelmeye baþlar. Gelen yumurta döllenmiþ olurda rahime tutunursa 27 inci güne doðru Sarý Cisim erir hormon miktarý azalýr rahime gelen gýda ve kana ihtiyaç kalmaz ve rahimin þiþ yüzeyinde damar patlamasý olarak Regl kanamsý olur. O zamana kadar o kýsma gelmiþ gýda maddelerini regl kaný süpürüp dýþarý atar. AYLIK (Ýki Regl Arasý) GELÝÞME Hanýmlar bluð çaðýna girmelerinden itibaren normal olarak 28 günde bir regl olurlar. Bu 28 gün zarfýnda bir defa yumurtlarlar bu yumurta döllenmezse 28 gün regl kanamasý olur ve bu olaylar MENOPOZ (Kesilme) yaþýna kadar sürer gider. Aylýk yani bu 28 günlük geliþme (devir) iki kýsma ayrýlýr: 1inci kýsým: Reglin olduðu ilk günden 14üncü güne kadar yani yumurtanýn olgunlaþýp yumurta kanalýna düþene kadar ki zamandýr. 2inci kýsým: yumurtlamadan yeni reglin görüldüðü ilk güne kadarki ikinci 14 gündür. Pek çok kadýnda bu normalde 28 günlük olan süre tam olmaz bazýlarýnda 28 günden fazla bazýlarýnda 28 günden kýsa sürer. Bu süre deðiþikliði yukarýdaki iki kýsýmdan 1 incisinde olur yani regl gününden yumurtlama gününe kadar olan süre uzar veya kýsalýr. Yumurta döllenmezse 28inci günü, rahimde kanama olur ve bu kan regl kaný olarak dýþarý akar gider. B CÝNSEL ORGANDAKÝ HASTALIKLAR ve BOZUKLUKLAR 1) UD YERÝ KAÞINTISI Genç kýzlarý ve evli kadýnlarý en çok rahatsýz eden þeylerden biri ud yeri kaþýntýsýdýr. Ud yeri kaþýnmasý denilince: - Vulva yani dýþ cinsel organ kaþýnmasý, veya - Vajina (döl yataðý) kaþýnmasý anlaþýlýr. Bu her iki kaþýntýyý çeþitli nedenler yapar. Kaþýntýlarý gidermek için, kaþýmak o an için rahatlatýr gibi olur ama arkasýndan kaþýntý daha fenalaþýr þiddetlenir ve dayanýlmaz hale gelir. Bu nedenler kaþýmadan ziyade rahatsýzlýðý kökünden giderme çareleri aranmalýdýr. Bazen kaþýntý yanma ile birlikte olur. Genellikle kaþýntý geceleri olur ve hastayý uyutmayarak sinir sisteminin bozulmasýna neden olur. Kaþýnma: - Beslenme hatalarýndan, - Þeker hastalýðýndan, - Çeþitli mikroplardan, - Bazý parazitlerden, - Beyaz akýntýdan olabilir.
2) BEYAZ AKINTI Genç kýzlar bluð çaðýna girerken, yumurta aký þeklindeki rahim aðzý salgýsý dýþarý akar bu tabiidir. Daha sonra regle 2 3 gün kala veya reglden 2 3 gün sonra yine bu akýntý olabilir. Ayrýca Kansýz, zayýf, hazýmsýzlýk çeken, s,n,rleri bozuk kýz ve kadýnlarda da beyaz akýntý olabilir. Bazen (ud yeri kaþýntýsý) yapan etmenlerden de beyaz akýntý olur. Her neden olursa olsun beyaz akýntý vaktinde tedavi edilmezse zamanla ilerler ve akýntý yeþil-sarý, pis kokulu bir hal alýr. Kilotu kirletir ve ud yerinde kaþýntýya sebep olur. Giderilmesi · Belirli bir sebebi varsa önce o giderilir. · Hastalýk geceye kadar mümkün mertebe ayakta az durmalý ve uzun yürüyüþlerle yorulmamalýdýr. Sadece günün güneþli saatlerinde açýk havada yorulmadan kýsa yürüyüþler faydalýdýr. · Diet. Beslenmenin beyaz akýntýda önemi büyüktür. ** Bol iyotlu ve demirli gýdalar yemelidir. ** Sýk sýk madensuyu içilmelidir. ** Yasak olan þeyler : alkol, sigara, pastýrma, sucuk, kaþar, tulum peynirleri. Akýntý süresince cinsel temas olmamalý. Bedenen fazla yorulmamalýdýr. 3) VAJÝNA ÝLTÝHABI Trichomonas paraziti, çeþitli bakteriler Monilia albicans mantarý gibi etmenler vajinada iltihaplanmaya neden olurlar. Vajinadan akýntý olur. Doktor iç kýsma bakýnca vajinanýn iç yüzeyinde yer yer kabarýklar ve kýzarmalar olduðunu görür. 4) RAHÝM URU (Fibrom) = Miyom Rahimde meydana gelen ve pek çok kadýnda görülen Ura Rahim Uru Miyom veya Fibrom denir. Bu urlar baþlangýçta fazla acý ve aðrý yapmaz ve zararsýzdýr ancak tedavi edilmezlerse çeþitli rahatsýzlýklara yol açabilir. Önceleri fýndýk iriliðinde olan ur zamanla büyür, elma, portakal hatta 10 15 kg. aðýrlýkta lahana gibi olabilirler. Rahim uru daha çok çocuksu kadýnlarda ve her yaþtaki kadýnlarda olursa da genellikle 30 40 yaþ arasý fazla görülür. Kesilme (menopoz) döneminden sonra pek görünmez. Hatta o zamana kadar mevcut ur menopoz döneminde ufalmaya erimeye baþlar. Belirtileri Rahimde ur meydana gelmesi þu belirtilerle kendini belli eder: 1) Regl kanmalarý eskiden 4 5 gün sürerken son aylarda bu 6 7 gün sürer ve akan kan miktarý eskisine nazaran daha fazla olur. Veya, 2) Ýki regl arasý günlerde kanamalar görülür, veya, 3) Yine regl arasý günlerde beyaz akýntý veya gül rengi akýntý olur. (Yalnýz regl kanamalarýnýn uzun sürmesi veya iki regl arasý günlerdeki kanama : Rahim kanseri, yumurtalýk ve rahimdeki þiþmeler ve kan hücümundan düþük veya kürtaj sonunda içeride parça kalmasý halinde de olabilir, bunu doktorlar rahatça tesbit eder.) Zamanla ur büyüdükçe aþaðýdaki belirtiler hissedilmeye baþlanýr: 4) Vücudun alt tarafýnda makatla ud yeri arasýnda baský ve aðýrlýk hissedilir. 5) Bu kýsýmda zaman zaman aðrý olur ve bu aðrý kalçalara doðru yayýlýr. 6) Ur zamanla daha da irileþirse karýn þiþer. Büyüyen ur o civardaki organlara baský yapar, bunu sonucu: 7) Bacak toplardamarlarýný bastýrarak bacaklarda þiþmelere neden olur. 8) Ana sinirleri sýkýþtýrarak makattan topuða kadar siyatik sinirinin aðrýmasýna sebep olur. 9) Kalýn baðýrsaða baský yaparak kabýzlýða neden olur. 10) Mesaneyi bastýrýr ve idrar borusunu sýkýþtýrarak iþemeyi sýk sýk ve azar azar yaptýrmaya sebep olur. 11) Bazen bu zararsýz rahim uru kanser uruna çevirir ve hastanýn hayatýný tehlikeye sokar. Doktorlar el ultrason ve röntgen muayenesi ile ve laboratuar tetkikleriyle rahim urunu tesbit eder ve tedavisine geçer. Sebebi Rahim urunun olmasýnda çeþitli faktörler bir arada etki eder. Bu çeþitli iç ve dýþ etkenler vücutta çeþitli artýk maddelerini ve zehirlerin birikmesine ve vücudun zayýf yerlerinde toplanmasýna ve orada ur polip vb. arýzalarýn doðmasýna neden olur. Rahimde ur mikroplarýn etkisiyle meydana gelmiþ bir rahatsýzlýk deðildir. Rahmin iç ve dýþ kýsmýnda zayýf kalan kýsýmlarda pislikler ve zehirli maddeler birikerek orada yuvarlak ve yumuþak þiþkinliklerin doðmasýna sebep olurlar. Bazý kadýnlarda doðuþtan yada sonraki etkenlerle rahim zayýf kalabilir. Kan dolaþýmýnýn fazla olduðu rahimde zayýf noktalarda zehirlerin ve pisliklerin etkisiyle bu nevi urlar þiþlikler meydana gelir. Rahimi zayýf düþüren ve dolayýsýyla onda ur veya benzeri rahatsýzlýklarýn doðmasýna neden olan iç ve dýþ etkenleri þöyle sýralayabiliriz: 1) Tüm organlarýn ve bu arada rahmin güçlü kalabilmesi ve saðlýðýný koruyabilmesi için dengeli ve yeter beslenmesi gerekir. Beslenmeye önem vermeyen bilhasa vitamin ve minerallerce fakir yiyecekleri çok yiyende rahim zayýf düþer bunlarda ur çok olur. 2) Vücutta fazla zararlý madde býrakan sigara alkol, kahve, içenlerde pastýrma sucuk sakatat, bayat yiyecekleri çok yiyenlerde diðer hastalýlar yanýnda rahim uruda çok olur. 3) Havasý rutubetli, pis, ýþýk almayan yerlerde çalýþan veya oturan kadýnlarda kan yeterince temizlenemez dolayýsýyla her nevi hastalýk bunlarda da çok görülür. 4) Çeþitli nedenlerle sinir sistemi bozukluklarý olanlarda (geçimsizlik, kýskançlýk, cinsel tatminsizlik, bekarlýk, çocuksuzluk ekonomik sýkýntýlar) tüm salgý sistemini bozar dolayýsýyla vücutta genel bir zayýflýk güçsüzlük doðar. Bu gibi hanýmlarda rahim uru fazla görünür. Bunlar iyi ve dengeli beslenmelerde yediklerinden tam yararlanamaz ve vücutlarý dayanýksýz kalarak çeþitli hastalýklara ve bu arada rahim uruna çok tutulurlar. 5) POLÝP Rahim içinde meydana gelen saplý ura polip denir. Regl dýþý kanamalarla kendini beli eder daha ziyade hormon dengesizliði ve cinsel tatminsizlikle meydana gelir. Menopoz dönemine girince bazen bunlar erir gider bazý hallerde doktorlarca ufak bir operasyonla alýnabilirler. 6) RAHÝM ÝLTÝHAPLANMASI Rahim alttan ve üsten kapalýdýr ve bu nedenle kolay kolay mikroplar giremez ama kan ile veya bazý arýzalar sonucu mikroplar bazen rahme kadar ulaþýr ve onun iç yüzeyini iltihaplandýrabilir. - Bazý cinsel hastalýklara (bel soðukluðu) yakalanma; - Doðum ve düþük sonrasý enfeksiyonlar; - Kürtaj sonrasý olacak enfeksiyonlar; - Yeterli ve dengeli beslenmeyenlerde tüm organlar zayýf ve dayanýksýz kalýr ve en ufak þeyde hastalanabilir. - Kaný zehirleyen sigara çalýþma veya oturma yerinin havasýnýn pisliði, kabýzlýk, çürük diþ, bademcik, apandisit gibi nedenleri olanlarda da kanda mikrop çoðalýr ve bunlar rahime kadar ulaþarak onu hastalandýrabilirler. Belirtileri - Hasta karnýn alt tarafýnda bir aðýrlýk hisseder. Rahimde aðrý olur ve bu aðrý böbreklere kasýklara ve kalçalara doðru yayýlýr ve ayrýca hasta sýk sýk iþeme ihtiyacý duyar ve ateþi yükselir. - Doktor vulvadan rahim aðzýna bakýnca, rahim aðzýnda yapýþkan beyaz bir sývý görür hastalýk eskidikçe bu sývý koyu ve irinli bir hal alýr bu akýntý zamanla vajinadan dýþarý akmaya baþlar. - Rahim aðzý kýzarmýþtýr. - Tedavi geçikirse hastalýk yumurta kanallarýna ve yumurtalýklara kadar geçer ve zamanla kýsýrlýða neden olabilir. 7) RAHÝM KANSERÝ Rahim kanseri önemli bir konudur ve oluþ nedenleri ile tedavi yöntemleri iyi bilinirse kurtulunur. 8) YUMURTALIK KÝSTÝ Kadýnýn reglleri gayri muntazam olmaya baþlar. Bazen yumurtlamanýn olmadýðý görülür (sýcaklýk grafiði ile bu tespit olunabilinir). Röntgen muayenesinde yumurtalýðýnýn biri veya her ikisi üzerinde çok sayýda veya 1 tane yuvarlak ur görülür. Yumurtalýkta kistin oluþmasýnda regl düzensizliði aðrý oluþu, yumurtalýk iltihaplanmasý, hormon dengesizliði gibi nedenler rol oynar. 9) YUMURTA KANALLARI ÝLTÝHAPLANMASI Sebebi Rahim iltihabý yapan mikroplar yumurta kanallarýný da iltihaplandýrýrlar. Ayný þekilde verem mikroplarý da yumurta kanallarýnýn en büyük düþmanýdýr. Çocukluk veya gençlik devresinde verem geçiren kýzlar için en büyük tehlikelerden biri yumurta kanlarlýnýn verem mikrobunca iltihaplanýp týkanmasý ve sonunda kýsýr kalmalarýdýr. Her nevi yumurta kanalý iltihabý vakit geçirmeden tedavi edilmelidir. Aksi halde ileride kýsýrlýða neden olabilir. Bazen yumurta kanallý iltihabý eskir ve oradan karýn zarýna geçer peritonite sebep olabilir. Kanallarý iltihaplandýran mikroplar her zaman vücut içerisinde bulunabilir. Vücudu ve kaný etkileyen etkenler, çeþitli organlarýn koruma gücünü azaltýr ve en ufak þeyde bu mikroplar organlarý hastalandýrýr. Aþýrý sigara, kahve, alkol, peklik, uykusuzluk, bedene ve beynen fazla çalýþma dengeli ve yeterli beslenmeme yeterince çið sebze ve meyve yememe kansýzlýk gibi nedenler vücudu zayýf düþürü ve kolay hastalanmalara sebep olur. Belirtisi Yumurta kanalarýndan birinin veya her ikisinin birden iltihaplanmasý: - kasýklarda karnýn alt tarafýnda veya her iki tarafýnda birden kuvvetli bir aðrý sancý, þiþkinlik bulantý kusma hissedilir. Hafif ateþ ve kalp atýþýnta artma olur. Bu aðrýnýn regllerle ilgisi yoktur aðrý sürekli devam eder gider. - Yumurta kanalý iltihabý olan kadýnlar cinsel temasta acý duyar bu nedenle cinsel temas istemezler ve onlara zevk deðil acý verir. - Doktorlar röntgenle kanallarýn hangisinin týkalý olduðunu tesbit ederler. 10) YUMURTALIK VE YUMURTA HUNÝSÝ ÝLTÝHAPLANMASI Yumurtalýk kadýnlarýn en mühim cinsel organýdýr. Yumurtalýksýz kadýn kadýn olmaz. Hormonlarý ile cinsel yaþamý saðlar. Yumurtalýk hayli garantili muhafaza altýna alýnmýþtýr buna raðmen çeþitli etmenlerle hastalanabilir. En önemli hastalýðý ÝLTÝHAPLANMASIDIR. Sebebi - Döl yataðý (vajina) veya rahimin hastalanmasý ve mikroplarýn oradan yumurta kanallarýna ve yumurtalýklara kadar geçmesi. - Kasýklarýn fazla üþümesi soðuk mevsimlerde ince giyinme, soðuk denizde uzun süre kalma veya ýslak mayo ile oturma vs. - Süreðen bir apandisite mikroplar yakýnýndaki yumurtalýklara geçebilir. - Çocuk düþürme. - Karnýn alt kýsmýnda, kasýklarda kan dolaþýmýnýn yavaþ olmasý gibi nedenlerden yumurtalýklar hastalanabilir.
Belirtisi - Yumurtalýklarý iltihaplanan bir kadýn otururken, kalkarken, saða sola dönerken yani vücut hareketi yaparken karnýn alt kýsmýnda bir aðrý hisseder. - Cinsel temas sýrasýnda kadýn fazla aðrý duyar bu yüzden cinsel temastan kaçýnýr. - Beyaz akýntý olur ve bu akýntý zamanla irine karýþýk gelir. - Kadýnda çalýþmaya karþý isteksizlik olur. - Bedeni ve ruhi tükenme ve bezginlik belirir. - Yumurtalýk normal çalýþmaz ve yeterli follikülin hormonu vermez bu durum kadýnýn sinirlerini bozar.zamanla yaþam istek ve gücünü kaybeder. Bu birinci derecedeki bozukluklar kadýnda zamanla aþaðýdaki ikince derce bozukluklarýn doðmasýna sebep olur: - Vajinada yeterli süt asidi meydana gelmez, dolayýsýyla vajina mikroplara karþý korunamaz olur orada zararlý mikroplar üreyerek beyaz akýntýya sebep olur. - Karýn kaslarý katýlaþýr ve sertleþir. - Bu arada yumurtalýklarýn yeterince çalýþmamasý merkez hipofiz bezesini etkiler bu beze sürekli uyartý yapmak zorunda kalýr bu uyartý tiroid bezinide etkiler ve bu beze normalin üzerinde çalýþmaya baþlar bunun sonucu: · Baþ aðrýsý, · Karnýn alt kýsmýnda aðrýlar, · Barsaklarda þiþlik ve kramplar meydana gelir. - Regller gayrimuntazam ve aðrýlý acýlý olmaya baþlar. - Kadýnda kýsýrlýk baþ gösterir, hamile kalamaz olur.
V REGL BOZUKLUKLARI REGL YOKLUÐU Regl yokluðu iki þekilde olur. - Bluð çaðýna gelince 13-14 yaþýnda regl görülmez. Buna primer regl yokluðu denir daha çok rahmin ve yumurtalýklarýn geliþmemesinden çocuksu kalmasýnda olur. Bazý kýzlarda da rahim eðridir ondan olabilir. - Birde olup gelirken genç ve orta yaþlarda regl kesilir. Buna sekonder regl yokluðu denir. Bunun sebebi: · Hamile kalmýþ olmaktan, · Genellikle ruhsal sýkýntý þok korku ve aðýr üzüntüden olabilir. Nitekim 2. Dünya harbi sýrasýnda Avrupada pek çok kadýnda regl kesilmesi olmuþtur, harp bittikten sonra yýllarca bu korkunun etkisiyle reglleri olmamýþtýr. · Rahim ve yumurtalýklarýn üþütülmesi regli kesebilir. · Yaþamdaki bir deðiþiklik, baþka il veya bir ülkeye gitme, çalýþma hayatýna atýlma gibi nedenler. · Uzun süren oruçlar perhizler vücudu zayýf düþürü ve regl kesilir. · Kansýzlýktan yumurtalýklarýn zayýf düþmesinden az hormon vermesinden. · Ateþli bir hastalýktan bazý ilaçlardan. · Beslenme yetersizliðinden veya dengesizliðinden .
Sekonder nedenlerden olup genel reglin kesilmesi o kadýnda: · Sýcaklýðýn yükselmesi (bilhassa geceleri yanar), · Baþ dönmesi, baþ aðrýsý, · Sýk sýk burun kanamasý, · Kalçalar arasýnda aðýr aðrýya neden olur. Reglin normal olmasý o kadýnýn tümüyle saðlýklý olduðunu gösterir. Regl kadýnlarýn saðlýðýný gösteren bir barometre sayýlýr. Regller aðrýsýz acýsýz ve zamanýnda olmuyorsa sebebi bulunup giderilmelidir. REGLÝN FAZLA KANAMA YAPMASI Regl normal olarak 4 gün sürmekte ve kanama da belirli miktarlarda olur. Bazý hanýmlar bluða girmelerinden itibaren her ayki reglleri fazla kanamalý olur ve onlarý kansýz halsiz býrakýr. Bazýlarýnda da regl kanamalarý fazla olup gelirken, orta veya ileri yaþlarda bazý hastalanmalar veya hormon deðiþiklikleri sonucu regl kanamalarý fazla olmaya baþlar. Bu rahatsýzlýklar sonucu 4 gün süren regl daha uzun süre 5-6 gün devam eder ve gelen kan fazla olur. Bu da o kadýný çok sarsar. Sonradan regli bu hale getiren en önemli hastalýklar: - Rahimde Adi Ur meydana gelmesinden; - Rahimde kanser oluþmasýndan; - Rahmin iltihaplanmasýndan; - Herhangi bir nedenle Follikülin hormonunun normalden fazla olmasýndan ileri gelebilir. Bu sebeple önemlidir. Regl kanamasýnýn fazlalýðý yada iki regl günleri arasýndaki kanamalar bu hastalýklardan varlýðýn birini iþaret edebilir. Önemle üzerinde durmalýdýr. Daha küçük yaþtan beri fazla olup genel regl kanamalarý ayrý bir konudur, vücut artýk ona alýþmýþtýr ancak yaþ ilerledikçe buda zararlý olmaya baþlayabilir orta ve ileri yaþlarda aþýrý regl kanamalarý dikkatle takip edilmeli ve nedeni bulunup giderilmelidir. Not: Fazla kanamasý olanlar Aspirin ve benzeri kanamayý artýrýcý ilaçlar almamalýdýrlar. AÐRILI VE GÜÇ REGL Regller normal olarak aðrýsýz sancýsýz olmalýdýr. Fakat bazý nedenlerle bazý kýz ve kadýnlarda reglden 1 2 gün önce baþlamak ve regl süresince devam eden: - Rahimde ve iki kalça arasýnda aðrý ve sýzý olur. - Bazý kadýnlarda regl aðrýsýz olup giderken, rahim veya yumurta kanalýnda meydana gelen iltihaplanma sonucu regller aðrýlý sancýlý olmaya baþlar. - Bazý kadýnlarda ilk cinsel temastan sonra iltihap geçirirler ondan sonra reglleri aðrýlý olmaya baþlar. - Bluð çaðýna giriþten beri reglleri aðrýlý acýlý olanlardan rahimde eðiklik vardýr. Ondan aðrý yapar. - Hormon dengesizliði ve azlýðýndan da regl aðrýlý sancýlý olabilir. - Normal olup giderken bazý vitamin ve mineraller yetersizliði regl aðrýlarýnýn olmasýna sebep olur.
Belirtileri Güç ve aðrýlý regl sadece kasýklarda aðrý ve sancý yapmakla kalmaz aþaðýdaki belirtilerde getirir:
- Karaciðerde aðrý, - Peklik çekilir, - Regl öncesi-sonrasý-sýrasýnda aðrý baþ aðrýsý, - Kasýklarda ve arkada iki kalça arasýnda aðrý olur, - Regl normal olarak 4 gün sürer bazý kadýnlarda 5 6 gün sürer, - Bazý kadýnlarda gelen kan içerisinde irili ufaklý pýhtýlar görülür, Zamanýmýzda ki olanaklarla tüm bu anormallikler giderilebilir ve giderilmelidir de. Karaciðerimizin vücudumuzda çok önemli bir yeri vardýr. Bunlar arasýnda kadýn ve erkek cinsel bezelerinin (yumurtalýk ve husyelerin) normal çalýþmalarýna yardým eder. Yumurtalýk genellikle miktar follikülin (Oestrogen) hormonu salgýlamasý için yumurtalýklara gerekli maddeleri saðlar ve iþi biten hormonlarý da toplayýp onlarý parçalar. Kadýnlarda regller önemli B vitaminleri ve bilhassa B6 vitamini eksikliði yaratýr. Bu nedenle reglden birkaç gün önce ve regl süresi günlerince B vitaminleri grubu, regl sýrasýndaki tansiyon yükselmesini ve diðer rahatsýzlýklarý giderir. Bu süre zarfýnda karaciðer yeterince B vitaminleri ve proteince beslenirse regl sýrasýnda açýkta kalan ve rahatsýzlýklara neden olan hormonlarý alýr, parçalar ve rahatsýzlýklarý önler.
VII MENOPOZ (KESÝLME) DÖNEMÝ Kadýnlar genellikle 45 50 yaþýna doðru kesilme dönemine giriler. Bu yeni devrede kadýnda bedeni ve ruhi çok deðiþiklikler olur. Kesilme dönemi yaþý çeþitli þartlara göre deðiþir. Çin ve diðer uzak doðu ülkelerinde 70 yaþýndan sonra kesilir ve o zamana kadar doðum yapabilir. Kesilme dönemine girince yumurtlama ve dolayýsýyla regl kanarlý kesilir yumurtlama ile ilgili çeþitli hormon salgýlarý duru ve azalýr. Kesilme dönemi yani yumurtalýklarýn duraklama devresine girmesi karþýsýnda hipofiz bezi onu uyarmak için çalýþýr fakat bu yumurtalýktan ziyade Tiroid ve böbreküstü bezlerin uyartýlmasýna sebep olur. Bu dönemdeki hipofiz bezesinin uyartýlmasý tiroid bezi tepkisi her kadýna göre deðiþir. - Eðer Tiroid bezi fazla çalýþýrsa o kadýnda: · zayýflama olur, · öfkeli ve heyecanlý bir tip halini alýr, · kalp atýþý anormalleþir ve artar, · zaman zaman ateþ nöbeti gelir,
- Tiroid bezi az çalýþýrsa: · kadýn þiþmanlar (ekseri kadýn menopoz da bu yüzden þiþmanlar). · Fazla üþüme olur. · Vücudun kaslarýnda ve oynak yerlerinde romatizma aðrýlarý baþlar. Hipofiz bezesinin uyartýsý sonucu böbreküstü bezeleri daha fazla çalýþmaya baþlar ve bunlar kadýn vücuduna erkeklik hormonu verirler. Böylece menopoza giren kadýn erkek huylarý olmaya, evde otorite olmak isteðine düþer. Ayrýca: vücutta menopoz dönemindeki hormon dengesinin bozulmasý sonuçu: · Tansiyon yükselir. · Kanda þeker artar. · Çarpýntý, ateþ nöbeti gelir. · El ve ayakta titremeler olur. · Hazým zorluðu ve peklik ortaya çýkar. · Genel bir uyuþukluk ve peklik görülür.
A KESÝLMENÝN NORMAL SEYRÝ
a) Regl Durumu:
Bazý kadýnlar kesildikten 1 2 yýl sonra yeniden kan görmeye baþlar. Bunlar: rahim uru rahim iltihabý veya rahim kanserinden þüphe etmeli hemen doktora girmelidir.
b) Cinsel Organdaki Deðiþmeler: Kesilme sýrasýnda rahime ve yumurtalýklara fazla kan gelir bu da oralarda kaþýntýya neden olur.
c) Bedensel Deðiþmeler: Kesilme döneminde kadýnlarýn çoðu þiþmanlar. Memeler büyür. Baldýr ve kalçalar yaðlanýr. Ense ve çene altý þiþmanlar. Ses kalýnlaþýr. Bakýþlar matlaþýr. Bazý kadýnlarda seyrek býyýklar türer. Kol ve bacaklarda sert kýllar çýkar.
d) Nöbet Gelmesi: Kesilme döneminde ara sýra yüz ve boynu ateþ basar, terler. Bazýlarýnda nöbet tüm vücuda gelir nöbet seyrek veya sýk olabilir.
B KESÝLMENÝN NEDEN OLDUÐU RAHATSIZLIKLAR Yukarýdaki rahatsýzlýklardan baþka bazý kadýnlarda aþaðýdaki rahatsýzlýklarda belirir.
a) Rahim Kanamalarý: Menopozda hormon dengesizliðinden regl günleri ve iki regl arasý kanamalar fazla olabilir. Sýk sýk ve bol kan gelmesi normal sayýlmaz, doktora görünmelidir.
b) Rahim Uru: Genellikle kesilme döneminden önce rahimde ur oluþabilir ve bu, kadýný pek rahatsýz etmeyebilir ama kesilme dönemine girince ur büyür. Bu pek korkutucu deðilidir ama yanlýþ müdahalede bulunulursa bu adi ur kansere dönüþebilir.
c) Meme Uru: Kesilme döneminde memeler dikkatle takip edilmelidir. Bu devredeki fazla follikülin hormonu göðüslere kan hücumuna ve düðümlenmeler kiste sebep olur. Meme urlarý her zaman kansere dönüþmez ama bir tehlike vardýr. Aþýrý meme aðrýlarýnda doktora gitmelidir. Fazla follikülin memelerden sarý yapýþkan sývýnýn gelmesine neden olabilir.
d) Kansýzlýk: Menopoz dönemindeki sýk ve fazla kanamalar kadýný kansýz býrakýr. Kansýzlýk sonuçu hazýmsýzlýk da baþlar. Kansýzlýk çarpýntýya ve sinir bozukluklarýna de neden olur. e) Diðer Kanamalar: Menopoz döneminde bazý kadýnlarda hemoroid burun mide akciðer memelerde de kanamalar olabilir. Özellikle tansiyonu yüksek olanlarda görülür.
f) Tansiyon: Menopoz dönemi süresince kadýnlarýn bazý kadýnlarýn tansiyonu yükselir ve bazý rahatsýzlýklara sebep olur.
g) Kalp Rahatsýzlýklarý: Menopoz döneminde kalp atýþlarý zaman zaman yavaþlar veya hýzlanýr kalp aðrýlarý ve kalp yetersizlikleri meydana gelir. Eskiden kalp rahatsýzlýðý varsa bu daha artar.
h) Toplar Damar Arýzalarý: Menopoz döneminde hemoroid ve vairs azgýnlaþýr ve artar.
i) Kemik ve Eklemlerdeki Deðiþiklikler: Menopoz döneminde yeterli kalsiyum alýnamaz. Eklemlerde romatizma aðrýlarý artar veya meydana gelir. Omuz baþlarýnda dayanýlmaz aðrýlar olur. Kol ve bacaklarda kesiklik meydana gelir. Omurilikte disk kaymalarý meydana gelir.
j) Þeker Hastalýðý: Pek çok kadýnda kesilme döneminde þeker hastalýðý meydana gelir. Bu þekilde meydana gelen þeker hastalýðýnda kadýnýn diþ etlerinde devamlý yanma diþlerde çürüme aðýzda kuruluk, gözde vakitsiz katarakt, kaþýntý, egzama, boyunda þiþme ve çýban hasýl olur. Kadýnlarda genellikle 45 50 yaþýnda þekere tutulma bu yüzden fazla olur. Þiþmanlarda þeker daha çok olur.
i)
Þiþmanlýk:
m) Salgý Bezleri Hastalýklarý: Cinsel hormondaki dengesizlik diðer bezelerinde çalýþmasýný alt üst eder zincirlemeye bozukluklara yol açar.
Böbreküstü Bezesi ve Erkeklik: Kesilme döneminde böbrek üstü bezlerin fazla çalýþmasý kadýnda bazý erkeklik belirtilerinin doðmasýna neden olabilir. Bazý kadýnlarda bu deðiþme çok fazla olur, býyýk sakal çýkar, ses kalýnlaþýr. Erkek tavrý almaya baþlar. Bazýlarý hatta cinsel yönden erkek gibi davranmaya baþlar ve kadýnlara sataþýr.
Tiroid Hastalýklarý: Kesilme döneminde bu bezenin çalýþmasý artar bunun sonucu kadýnda Basedow hastalýðý meydana gelebilir veya tersine bazý ender kadýnlarda da tiroid bezi az çalýþýr, bunu sonucu: - sürekli uyma isteði fakat derin bir uykuya dalamama. - Uyuþukluk, hantallýk. - Bedeni ve ruhi bitkinlik meydana gelir. Zamanla bu rahatsýzlýklar o kadýnda yerleþir deri kurur, yüzün ve vücudun çeþitli yerlerinde deri altýnda su toplanýr ve ödemler meydana gelir kadýnýn yüzü büyüyerek güzelliðini kaybeder. Yüzdeki þiþlik zaman vücudun diðer yerine de girer ve kadýnda ruhsal bozulmalara neden olur. Tiroid bezinin az çalýþmasý ve bunun belirtileri þahsa göre deðiþir. C KESÝLME DÖNEMÝ (MENOPOZ) RAHATSIZLIKLARININ TEDAVÝSÝ VE HAFÝFLETÝLMESÝ Kesilme eninde sonunda olacaktýr ama gerek bunu geçiktirmek gerekse çeþitli rahatsýzlýklara meydan vermeden olmasýný saðlamak üzere çeþitli çarelere baþvurulu ve bunlarýn çok faydasý vardýr. Ýþi kendine haline býrakýp bir sürü rahatsýzlýða düþmek doðru deðildir. a) Hormon Tedavileri: Kesilme dönemindeki hormon dengesizliðini gidermek için bazen dýþarýdan hormon verilir. Bu durum kesilme döneminin uzamasýna yol açar. Eðer ay halinin kesilmesi önemli rahatsýzlýklar yaratmýyorsa dýþarýdan hormon vermeye lüzum yoktur. Ayrýca menopoz dönemindeki sinir bozukluklarýný giderme veya hafifletme için rahatlatýcý ilaç verilmesi de hatalýdýr. Zamanla bunlara alýþkanlýk doðar. Zamanla daha yüksek dozda alma alýþkanlýðý doðar, bu ise kadýnýn sinirlerini iyice harap eder. 40 yaþýndan sonra hormon ve bilhassa dýþarýdan Follikülin hormonu verilmesinin diðer bir mahsuru da KANSERE yol açabilmesidir. Zira uzunca bir süre follikülin hormonu tedavisi gören kadýnlarda rahim kanseri çok olur. Hasta önceleri biraz rahatlýk hisseder ama sonralarý iki regl arasý kanamalar görülür bu sefer bunu tedavi için kadýna erkeklik hormonu verilir bu halde de rahimde ur teþekkülü hýzlanýr. Hormon verilmesi mütehassýs hekimlerce ve az miktarda yapýlmalýdýr. Menopoz döneminde terlemeyi azaltmak için de erkeklik hormonu verilir bu da hatalý olur. Kadýnda çeþitli erkeklik belirtileri doðmasýna neden olur.
b) Saðlýk Kaideleri ve Tabii Tedavi Çareleri: · Nöbet Gelmesine Karþý: Menopozda hanýmlarý en fazla rahatsýz eden ve onlara kesilmekte olduðunu hatýrlatan TER BASMASIDIR. Ýngilterede yapýlan çalýþmalara göre menopoz döneminde muntazaman E vitamini alýnýrsa veya bu vitamine havi yiyecekler yenirse A, B1, D ve F vitaminleri de 40 yaþýndan sonra yeterli miktarda alýnýrsa, menopoz daha geç yaþlarda baþlar ve menopoz rahatsýzlýklarý hafif atlatýlýr. Menopoz zamanýndaki çeþitli rahatsýzlýklarý hafifletmek için þifalý bitkilerde çok fayda vardýr. Diet: · Yemek sýrasýnda su ve bira gibi sulu þeyler içilmemelidir. · Et balýk ve sebze yemekleri suda haþlanmalýdýr. · Fazla yað ve yaðlý yiyecekler yenmemeli, yaðlý süt, pastýrma sucuk yasak. · Bol çið sebze ve meyve. · Maden suyu. · Peklik olmamalý, varsa hemen giderilmeli. · Aþýrý yemek, çay, kahve, alkol, tuz, hamur iþleri yasak.
VIII DÜZENLÝ CÝNSEL YAÞAM CÝNSEL SOÐUKLUK Kadýnlarda cinsel soðukluk denilince: kadýn cinsel temas isteðinde bulunmamasý veya zevk almamasý anlaþýlýr. Cinsel soðukluðun çeþitli nedenleri vardýr: 1) En baþ ve çoðunlukla rastlanýlan sebep: Kadýn erkek arasýnda büyük yaþ farký olmasý ve erkeðin cinsel organýnýn yeterince dikleþmemesi, böylece kadýna yeterince zevk vermemesinden olur. Bazen de erkek kadýný uyartmasýný bilmez daha kadýn yeni uyanýrken erkek boþalýr ve kadýn cinsel temastan biþey anlamaz bu nedenle cinsel temasta bulunmak istemez. Erkek ile kadýn arasýndaki yaþ farký 10 yaþtan fazla olmamalý. Herhangi bir nedenle kamýþ yeterince diklenmiyorsa (iktidarsýzlýk) bunun düzeltilesi imkanlarý vardýr, çaresine bakýlmalýdýr. Erkek ve kadýn cinsel temasta karþýlýklý birbirini tatmine çalýþmalýdýr, bunun için genellikle görev erkeklere düþer temastan önce hanýmý uyartmalýdýr. 2) Kadýnýn bedenen ruhen ve cinsel yönden kocasý tarafýndan beðenilmeme korkusu da kadýnda soðukluk yaratýr. Bu korku evliliðin ilk aylarýnda çok olur. Sözlülük ve niþanlýlýk dönemleri bu korkuyu atmaya yarar. Eþler daha birbirini istemeden bedenen ve ruhen anlaþýp birbirini beðeneceklerini kestirmeli. Ondan sonra evlenmeye talip olmalýdýr. Evliliðin baþýnda erkek hanýmýnýn cinsel temasta karþýlýklý birbirini tatmine çalýþmalý, bunun için geatýlýr ve eþler birbirine daha çok yaklaþýr. 3) Kadýnýn hamile kalmaktan korkmasý da onu cinsel isteksizliðe iter. Genç ve orta yaþlý kadýnlarýn gebe kalma en büyük korkularýdýr. Ama yaþa ve saðlýk durumuna göre her ay kadýn ve erkeðin belirli sayýda cinsel temas istekleri olur ve olmalýdýr da bedenen ve ruhen saðlýklý kalmalarý için bu temaslarýn yerine getirilmesi gerekir. Eþlerden biri buna cevap vermese ailenin dengesi bozulur. Gebeliði önlemenin çeþitli çareleri vardýr onlara baþvurulmalýdýr.
4) kocasýna karþý kin ve nefret duymada kadýnda cinsel soðukluk yaratýr. Kadýnýn gönlü olmadan istemediði biri ile evlenmesi bunda en baþ etkendir. Bunu engellemek içinde her iki taraf kendi rýzasý ile evlenme olmalýdýr. 5) Bedenen ve ruhen kadýnýn fazla yorgun olmasý. 6) Sigara, çay, kahve, alkol, gibi vücuda zarar veren maddelerin fazla kullanýlmasý erkeklerde olduðu gibi kadýnlarda da cinsel isteðin sönmesine neden olur. 7) Bazý aðrý kesici ilaçlarýn hormonlarýn fazla kullanýlmasý zamanla tüm sinirleri yýpratýr ve kadýnlarda cinsel soðukluða neden olur. 8) Sürekli üzüntü keder ve acýlar da tüm sinirleri yýpratýr ve dolayýsýyla kadýnda soðukluða neden olur. 9) Beslenmedeki dengesizlikler hatalar, yeterli ve dengeli beslenmeme vücutta genel güçsüzlüðe kofluða cinsel soðukluða neden olur.
Giderilmesi Evlenen bir kadýnda genç, orta ve ileri yaþlarda cinsel soðukluk görülebilir bu istenmeyen bir olaydýr. Zira yuvanýn yýkýlmadan devamý, her yaþta karý kocanýn karþýlýklý cinsel isteklerine cevap vermeleriyle kaimdir. Aksi halde araya üçüncü bir kimse girer ve yuvanýn saadeti sarsýlýr, yýkýlabilir. Gerek baþlangýçtaki ve gerekse sonraki yýllardaki cinsel soðukluklar sebebi tespit edilerek giderilebilir. Sýk sýk seyahat etmeli seyahat hem sinirleri dinlendirir hem de cinsel uyanmayý saðlar. Kadýn bir psikolog doktora giderek soðukluluðunun nedenini çözmeli ve onu gidermenin çarelerini öðrenmelidir. Cinsel temasta her türlü korku bir yana býrakýlýp istekli yapýlmalýdýr.
KADINLARDA AÞIRI CÝNSEL ÝSTEK Genç yaþlarda pek çok erkek bir gecede birden fazla cinsel temas isteðinde bulunabilir bu nevi istek genç ve saðlýklý bir kadýnda da görünebilir. Fakat bu 1 2 gece için olabilir. Bir kadýnda uzun süre günde pek çok defa cinsel istek arzusu duyulmasý normal birþey deðildir. Bu bazý rahatsýzlýklarýn iþaretidir.
Sebepleri 1) Genellikle kadýnýn erkeði arasýnda cinsel uyuþmazlýk olabilir cinsel temastan kadýn biþey anlamaz bunun sonucu cinsel temas isteði devam eder. Bilhassa kocasýnda BELGEVÞEKLÝÐÝ, ÝKTÝDARSIZLIK olan kadýnlarda bu durum görülür. Bu nevi bir rahatsýzlýðý olan bir koca cinsel temastan önce el hareketleri ve sözleri ile karýsýný uyartýp yarý yarýya tatmin etmeli, ondan sonra cinsel temasta bulunmalýdýr. En kýsa zamanda iktidarsýzlýk ve belðevþekliði gibi rahatsýzlýðýný giderme yolarýna baþ vurmalýdýr. Bunlar tedavi edilebilir. 2) Bazen kadýn erkek yaþ farký fazla olur ve kadýn gereðince cinsel temasta bulunamaz ve onda bir doyumsuzluk meydana gelir. Genellikle kadýndaki cinsel doyumsuzluk yukarýdaki iki ana sebepten ileri gelirse de bazý baþka nedenlerden de olabilir, bunlar da þunlardýr:
3) kendi kendini tatmin veya sair nedenle kadýnýn býzýrýnda meydana gelecek aþýrý duyarlýlýk. 4) Bazý kadýnlarda kadýnlýk hormonun salgýlanmasý çok fazladýr, bu kadýnlar aþýrý istek gösterebilir. 5) Vulva ve vajina iç yüzeyinde çeþitli hastalanmalar oralarda kaþýntýya neden olur ve dolayýsýyla sürekli cinsel isteðe neden olur. Cinsel temas ile vajinanýn iç kýsmý kaþýnmýþ olur. Fakat bu kaþýntý böylece geçmez. 6) Rahim kanamalarý ve rahim kanseri nedeniyle kadýna verilen aþýrý erkeklik hormonu da kadýnlarda aþýrý cinsel temas hissi uyandýrý. Hormon verilmesi kesilince zamanla aþýrý istek ortadan kalkar. 7) Yumurtalýklarda kist meydana gelmede kadýnda aþýrý cinsel istek doðurabilir. 8) Tiroid bezinin veya böbreküstü bezlerinin fazla salgýda bulunmalarý da kadýnda aþýrý cinsel temas uyandýrý. 9) Verem hastalarýnda da cinsel istek çok artar. Hastalýk tedavi edilince bu istekleri de kaybolur. Bugün verem tamamen tedavi edilebilmektedir. 10) Aþýrý ve sürekli yorulan kadýnlarda, beyindeki kontrol merkezleri de yorulur ve vücudu kontrol edemez hale gelirler, böyle yorgun kadýnlarda aþýrý cinsel istek doðabilir. Bu nedenle ne bedenen ne beynen fazla yorulmamalýdýr.
Tedavi Her þeyden önce aþýrý cinsel isteði doðuran neden ne ise o tespit edilmeli ve onun tedavisi yapýlmalýdýr. Bu arada aþaðýdaki öneriler genel olarak fayda verir.
- cinsel filmler, romanlar, resimler býrakýlmalý. Uyartýcý yiyeceklerden kaçýnýlmalýdýr. - Aþýrý follikülin hormonu salgýlamasý varsa sarý cisim hormonu ile bu giderilmelidir. - Çeþitli nedenlerden morali bozulmuþ ve aþýrý cinsel isteðe düþmüþ kadýnlar psikologa giderek tedavi olmalýdýr. - Þifalý bitkilerle tedavi, çeþitli bitkilerle kadýndaki çeþitli nedenlerden doðan aþýrý istek tamamen veya kýsmen geçirmeye yararlar. Ama bu arada asýl rahatsýzlýk ne ise onuda tedavisi yapýlmalýdýr.
Diet: Bol kavun salatalýk ve marul yemeli. Yasak: kahve, çay, alkol, sigara, fazla et ve deniz ürünleri, kuru yemiþler, acý baharatlar.
IX GÖÐÜS SAÐLIÐI
MEME URU Menopoz dönemine doðru memeler dikkatle izlenmelidir. Zira bu dönemde ki hormon dengesizliði memelere kan hücum etmesine ve onlarýn hassaslaþmasýna neden olur. Kan hücumu sonucu memelerin içinde düðümlenmeler olur. Bunlar sertleþip kistleri oluþturur. Meme urlarý veya kistleri pek çok kadýnda olur ve kesilme bitince bunlarda çoðunlukla yok olur. Bazý kadýnlarda bu urlar kansere dönüþür. Meme içinde meydana gelen kanser urlarý tek veya gruplar halinde olur ve parmakla bastýrýlýnca aðrý yapar ve saða sola kaçmaz. Menopoz döneminde memelere fazla kan gelmesi sarý bir suyunda akmasýna neden olur. 40 yaþýndan sonra memelerde hissedilecek en ufak bir sertlik aðrý gibi þeylerde vakit geçirmeden doktora görünmelidir.
MEME KANSERÝ Meme kanseri çok önelidir. Ne kadar erken teþhis edilirse o kadar kurtulma olanaðý vardýr. 25 yaþýndan itibaren genç kýzlar ve kadýnlar her yýl bir göðüs muayenesinden geçmelidir. Her ne kadar genelikle kadýnlarda göðüs kanseri 35 yaþýndan sonra gözükürse de kanserin baþlamasýyla gözükmesi arasýnda 5 6 yýl bazen de daha fazla (10 12yýl) zaman geçer ve ondan sonra kanser kendini gösterir.
X KADINLARDA KISIRLIK 20 30 yýl öncesine kadar evli çiftlerin çocuðu olmamasý durumunda bundan kadýnýn kusurlu olduðu söylenirdi. Son yýllardaki geliþmelerle evli çiftlerde çocuk olmamasýnýn: 1/3ü kadýnýn kusurlu olmasýndan, 1/3ü erkeðin kusurlu olmasýndan, ve 1/3ü de hem erkek ve hemde kadýnýn kusurlu olmasýndan ileri gelmektedir. Bu nedenle evli çiftler 1 2 yýl içinde çocuk sahibi olmadýðý taktirde hem haným hem bey birlikte muayene olmalýdýr. Genelde basit sebeplerden dolayý çocuk olmayabilir bunlar giderilebilir.
Kadýnýn Muayenesi Kadýnlarda muayene þu sýraya göre baþlar: - Geçmiþin incelenmesi: doðuþtan bugüne kadar geçirdiði rahatsýzlýklarýn dinlenmesi. - Klinikte cinsel yaþamlarý ile ilgili tahliler. - Muayene.
Kadýnýn Geçmiþ Hayatý: Doktora gelmeden önce kadýn anne baba veya büyük akrabalarýndan doðuþtan bugüne kadar ne gibi rahatsýzlýklar ameliyatlar tedaviler gördüðünü tarih sýrasýna göre yazmalý. Geçirilen hastalýklar liste halinde tarihiyle yazýlmalý yapýlan tedaviler, alýnan ilaçlar not edilmeli.
Bilhassa: · Kendinde veya ailesinde belirli veya gizli þeker hastalýðý var mý? · Hafif veya aðýr verem geçirildimi evde veremli var mý idi? · Kýzamýk geçirildimi? Aþý yapýldý mý?
Bunlar not edilmelidir.
Geçirilen ameliyatlardan bilhassa karýn ve kasýklarda geçirilmiþ ameliyatlar idrar yolarýnda yapýlan ameliyatlar cinsel rahatsýzlýklar ve yapýlmýþ tedavileri doktora hatýrlatmalý. Bu arada karýn altýndaki organlardan parça alýnýp tahlile gönderme olmuþsa varsa filmleri ile birlikte doktora getirilmelidir. Ýlk regl ne zaman kaç yaþýnda oldu? Bugüne kadar nasýl devam etti? Buda not edilmelidir. Bu arada cinsel temaslar hakkýnda da doktora bilgi verilmeli. Cinsel temaslar kadýna bedenen ve ruhen zevk veriyor mu? Gönülsüz ve acý vererek mi oluyor? Zira ruhi etmenlerde kýsýrlýða neden oluyor. Sonra 1. doðum yapýlmýþ da ondan sonra gebelik olmuyorsa evvelki doðum veya düþük sezeryan erken doðum gibi nedenler varsa onlar da doktora bildirilmelidir.
JÝNEKOLOJÝK MUAYENE (Kadýn hastalýklarý Yönünden Muayene) Kadýn muayenesine aþaðýdaki sýraya göre baþlanýr.
Spekülom ile Muayene
Spekülom doktorlarýn aðýz göz ve rahim için baktýklarý aynadýr. Iþýðý o kýsma vererek görmeyi saðlar. Bu aletle doktor kadýnýn döl yataðýný ve rahim aðzýný görebilir. Oralarý tetkik eder.
Parmak Ucu Ýle Döl Yataðýndan Muayene
Muayene edilecek haným önce küçük apteste çýkarak, mesanesini boþaltmalý sonra doktor döl yataðýna parmaðýný sokarak rahim yumurtalýk ve yumurta kanalarýna dokunarak onlarý þekli duruþlarý ve büyüklüklerini öðrenebilir. Genellikle parmak ucu ile muayene bir tecrübe iþidir, zira dar bir yerde bulunan organlarýn parmak ucuyla yoklamak büyüklük sertlik ve þekilleri hakkýnda fikir edinmek zordur, ancak bir ön fikir verir.
SICAKLIK MUAYENESÝ
Sýcaklýk kontrolü çok basittir fakat çok iþe yarar ve kýsýrlýðýn tüm problemlerini takibe yarar. Sýcaklýk takibi çok þeyi ifade eder. Sýcaklýk takibi yumurtalýklarýn çalýþmasýný incelemeye yarar. Yumurtlamanýn döllenmeye uygun zamanlarýn tayini kabil olur. Sýcaklýk takibi sadece 1 ay deðil hamile kalana kadar sürekli takip edilmelidir. Doktorun tarif edeceði þekilde günlük sýcaklýklar alýnýr ve liste halinde yazýlýr sonucu doktor kýymetlendirir. Gerek alçak sýcaklýk gerek yüksek sýcaklýk her kadýnda ayný olmayabilir. Bunlar hormon miktarý ile ilgilidir. Bilhassa yüksek kýsým progestron hormonu miktarýyla ilgilidir. Grafiðin düþük sýcaklý olan kýsmý yumurtanýn olgunlaþma ve yumurta kanalýna düþme dönemidir. Bu dönemdeki sýcaklýk kadýndan kadýna ve her kadýnýn sýcaklýðý ayarlama kabiliyetine göre deðiþir. Vücut sýcaklýðýný Tiroid bezesi ayarlar, bu bezenin de çalýþmasý þahýstan þahýsa deðiþir. Bu nedenle ilk gündeki sabah sýcaklýðý bazý kadýnlarda 36,5 37,7 C arasýnda bazý kadýnlarda da 36,3 36,6 arasýnda oynar. B kýsýmdaki yüksekliðin yumurtalýk faaliyetiyle hiçbir ilgisi yoktur. Bu düþük sýcaklýk 1. dönemin süresi de yine bir kadýndan diðerine deðiþir. Bu süre normalde 14 gündür ama bazý kadýnlarda 12 bazýlarýnda 16 gün sürebilir. Bazý kadýnlarda reglin 1. gününe kadar geçen süre 32 gün bile olabilir. Bunun 18 20 günü düþük sýcaklýk dönemine aittir. Bazý kadýnlarda da 2 regl arasý normalden kýsa; örneðin, 25 gün olabilir. Bunun 11 13 günü 1 inci döneme kalan 12 14 günü 2 nci döneme aittir. Bu sýcaklýk grafiði 3 4 ay takip edilerek her kadýnýn tahminen ne zaman yumurtlayacaðý ve ona göre hangi günlerde cinsel temasýn döllenme için isabetli olacaðý az çok kestirilebilir. Yalnýz reglin muntazam yürüyen kadýnlarda bile bazý aylar ruhsal ve bedensel yorgunlukla yumurtlama süresi birkaç gün deðiþebilir. Kýsýrlýkta bu konular çok dikkat edilmelidir. Aylýk sýcaklýk oynama olmasa yani 14 16. günden sonra sýcaklýk artmasa yumurtlamanýn olmadýðý kýsýrlýðýn bundan ileri geldiði anlaþýlýr. (Regl günlerine raðmen yumurta çatlamasý olmuyorsa bazý bitki karýþýmlarý ile yumurtalýklarý güçlendirmek ve zamaný geldiðinde yumurtlamanýn olmasýný saðlamak kabildir.) Yumurta gününden itibaren yükselen sýcaklýk 17 gün sonra elan yüksek olarak devam ediyorsa ve yeni regl olmazsa hamile kalýndýðýna ilk iþarettir. Bu bakýmdan sýcaklýk takibi basit fakat çok faydalý sonuçlar verir. CÝNSEL TEMAS SONRASI YAPILACAK MUAYENE Belirlenen günde yumurtlamanýn olduðunu ve zamanýnda cinsel temas yapýldýðýný kabul edelim. Ondan sonra erkek spermalarý kadýnýn rahim aðzý sývýsýna ulaþýr ve o sývý içinde yüzerek rahim içine girerler fakat bazý kadýnlarda rahim aðzý sývýsý yeterli veya kaliteli olmaz ve spermalar içeri giremez. Rahim aðzý sývýsý çok önemlidir. Kýsýrlýk çeken kadýnlarýn 1/3 ü bu sývýnýn miktarý ve kalite bakýmýndan yeterli olmayýþýndan ileri gelmektedir. Kýsýrlýk çeken kadýnlarda gerekli zamanda yapýlan cinsel temastan sonra rahim aðzý sývýsýnýn muayenesi gerekir. Sývýnýn Muayenesi Cinsel temastan 12 20 saat sonra rahim aðzý sývýsý muayene edilir. Bu muayene ile: - spermalar bu sývýya kadar gelebilmiþler midir? - Sývýya ulaþan spermalar bu sývý içinde canlý dolaþabiliyorlar mý? Yani sývý kalite bakýmýndan onlar için elveriþli mi? Bunlar anlaþýlýr bu nedenle cinsel temastan 12 20 saat sonra yapýlýr.
Pratikte Yapýlýþý 3 ay arka arkaya sýcaklýk grafiði cizilir ve 4 ay yumurtlama tarihi tahmini yapýlýr edilen günden 1 gün önce rahim aðzý sývýsý tesbiti yapýlýr. Eþler o gece cinsel temasta bulunmalarý ve cinsel temastan sonra kadýnýn vajinasýný yýkamamasý önerilir. Ayrýca 2 gün cinsel temasta bulunmamalarý gerektiði bildirilir. Cinsel temasta bulunduklarý gecenin ertesi günü kadýn masaya yatýrýlýr ve doktor spekülom ile rahim aðzýna bakar. Rahim aðzý o gün yumurtlama olacaðý için açýlmýþ olmasý lazým. Ayný zamanda rahim aðzýnda özel sývý görülebilir. Önce rahim aðzýnda birikmiþ sývý damlasýndan az alýnýp 1 cam lama konur sonra ince plastik bir boru ile rahim aðzýnýn iç kýsmýndan ufacýk bir damla sývý emilerek çekilir ve 2 nci bir cam lama konur ve her ikisi mikroskopta muayene edilir. Mikroskobun görüþ alanýndaki sývý içinde 10 20 adet hareketli sperma görülürse bu, o rahim aðzý sývýsýnýn normal olduðunu ve spermalar rahime geçmesini saðlayacaktýr. Kafi sperma görülmese veya hiç yoksa sývýnýn vazife görmediði anlaþýlýr. Daha sonra sývý içindeki spermalarýn durumu incelenir. Spermalar iyi hareket etmeli ok gibi doðru istikamette gezinmelidirler. Eðer yerinde sayar veya hareketsiz ise sývý kalitesi bozuktur. Görülen spermalarýn en az % 50 si normal hareketli olmalýdýr. Çok fazla ölü varsa ya sývý kalitesiz spermalar iyi muhafaza edilmiyor veya spermalar zayýftýr.
HÝSTEROGRAFÝ Rahimi ve yumurta kanalarýnýn radyolojik incelenmesidir. Kýsýrlýkta bu muayene lazýmdýr. Doktorlar rahim aðzýndan rahim içine ÝYOTLU SU þýrýnga ederler bu su rahim içini doldurur oradan yumurta kanalarýna girer ve eðer kanalar açýksa kanallarýn huni gibi olan aðýzlarýndan iyotlu su çýkar ve damlacýklar þeklinde karýn içine damlar. Bu su yavaþ yavaþ verildikçe radyografi ile suyun nerelere kadar indiðini ekranda takip edilir. Böylece rahim içi ve yumurta kanallarý görülebilir. Bu muayene kadýna acý ve aðrý vermez yalnýz spazmý önlemek üzere ilaçlý su verilmeden yarým saat önce makattan uyuþturucu bir fitil sokulmasý faydalýdýr.
HORMON MÝKTARLARI Hormon denince: - Yumurtalýk hormonlarý ve - Ýdare merkezi hormonlarý anlaþýlýr. Kadýn cinsel yaþamýnda rol oynayan çeþitli hormonlar vardýr. Bunlar doktorun lüzum göstereceði durumda laboratuarlarca tayin ve takip edilir sonuçlarý ilgili doktor kýymetlendirir. Ve kýsýrlýðýn bunlarda mý olup olmadýðýna karar verir ve hormon arýzalarý düzeltilir.
KISIRLIK SEBEPLERÝNÝN TETKÝKÝ Evli bir kadýnýn hamile kalmamasý durumunda ne gibi bozukluðun olmadýðý tespiti için önce þu önemli araþtýrmalar yapýlýr. Bu ana araþtýrmalarla genellikle kýsýrlýklarýn %80 % 90 ný sebebi ortaya çýkartýlabilir, geri kalan %10 - %20 si de psikolojik veya kalýtsal nedenlerdir. Yapýlacak ana araþtýrmalar: a) Sýcaklýk Grafiði: Sýcaklýk grafiði her yerde, her hanýmýn kendisi tarafýndan yapýlabilir ve bunla: - Yumurtalýklarýn çalýþýp çalýþmadýðýný. - Yumurtlama günü. - Sarý cismin varlýðý ve çalýþma derecesi anlaþýlabilir. b) Cinsel Temastan Sonraki Test: Bu araþtýrmada mütehassýs bir doktorca her yerde veya ufak bir laboratuarda yapýlabilir. Bu araþtýrma ile yumurtlama günü rahim aðzýndaki sývýnýn kalitesi ve erkek spermalarý için elveriþli olup olmadýðý incelenir. c) Histerografi: Kadýnýn rahmi ve yumurta kanarlý normal mi? Bunu tesbit için biraz daha imkanlarý fazla bir hastaneye veya laboratuara kadýn hastalýklarý mütehassýsý doktorla röntgen mütehassýsý bit doktor birlikte bu araþtýrmayý yaparlar. d) Hormon Miktarlarýnýn Tespiti: Yukarýdaki araþtýrmalar kýsýrlýðý anlaþýlmasýna kafi gelmezse bu sefer yumurtlamadan sonraki günlerde kanda ve idrardaki Oestrogen Progesteron ve erkeklik hormonlarýnýn miktarýnýn tespiti gerekir. Bu tespit hormon mütehassýsý doktorca hassas tahlil imkaný büyük hastanelerde yapýlýr. · Diðer Sebepler: Rahimin çok ufak olmasý, rahimde ur olmasý yumurtalýklarda kist olmasý da kýsýrlýk nedeni olabilir. SPERMALARIN HAREKET ANORMALÝKLERÝ SONUCU KISIRLIK Kadýn da, erkek de her yönden saðlýklýdýr fakat erkek spermalarýnýn kadýn döl yataðý rahim ve yumurta kanallarýndaki hareketleri ilerlemeleri normal olmaz ve kadýn bu yüzden kýsýr kalabilir. Kadýnlardaki bazý ufak tefek nedenlerden olan kýsýrlýklar hariç tutulursa kadýnlardaki kýsýrlýðýn: %33 yumurta kanalarý bozukluðundan, %33 yumurtalýk ve hormon bozukluðundan, ve %33 ünde spermalarýn içeride normal yol alamamalarýndan ileri geldiði görülmüþtür. Cinsel temas sonucu döl yataðýna fýþkýrtýlan spermalarýn rahim aðzý sývýsýna dalmalarý ve oradan yüzerek rahim içine girmeleri gerekir bunun için rahim aðzý sývýsý yeterli miktarda olmalý. Bu da yumurtlamadan önceki oestrogen (follikülin) hormonu miktarý ile ilgilidir. Rahim aðzý sývýsýnýn yeterince salgýlanmamasý yumurtalýklarýn yeterli Oestrogen hormonu vermesine baðlýdýr. Bazen de bu hormon yeterli olduðu halde rahim aðzýndaki iltihaplanma nedeniyle o kýsýmda bu sývýyý çýkaran bezecikler tahrip olabilir. Bu nedenle bu sývý yeterli veya kaliteli olmayabilir. Cam lam üzerinde hemen hemen her doktarca yapýlabilecek muayene ile bu anlaþýlabilir. Bozukluk varsa tedavisi kabildir. Eðer rahim aðzý sývýsý tedavi ile düzeltilmese o zaman kocanýn spermasý doðrudan rahim içine þýrýnga ile verilerek suni döllenme suretiyle haným hamile kalabilir. BAÐIÞIKLIK KISIRLIÐI Ýnsan vücudu dýþarýdan gelen maddeleri kabul etmez, onlarý atmaya veya onlarý yok edici salgýlar yaparak onlarý öldürmeye çalýþýr. Vücuda giren mikroplara karþý korunma böyle yapýlýr. Ayný þekilde suni takýlan kalp veya böbreði vücut kabul etmez ve atmaya çalýþýr. Bu nedenle ancak yakýn akrabalarýn organlarý takýlarak vücudun atmasý önlenmeye çalýþýlýr. Vücut her hangi bir yerinden giren yabancý maddeyi atmak veya öldürmek için karþý madde meydana getirir. Erkeðin spermasýný öldürmek için bazý kadýnlarda cinsel organlarýnda antikor meydana gelir. Döl yataðýna akýtýlan spermalar bu maddenin etkisiyle tamamen toplu halde hareket edemez, durumda kalýr. Karý ve koca her yönüyle saðlýklý olduklarý halde kadýn hamile kalamaz. Bu baðýþýklýk sonuçu meydana gelen kýsýrlýk pek çok kimse tarafýndan fark edilmez, sürekli baþka nedenler aranýr. Bu kýsýrlýk her ailede olmaz. Ama her yönüyle saðlýklý pek çok ailede SEBEBÝ BÝLÝNMEYE KISIRLIK larda çoðunun sebebi budur. Bu baðýþýklýk kýsýrlýðýnýn teþhisi þöyle yapýlýr: Kadýn erkek her yönüyle saðlýklýdýr. Erkeðin spermogramý normaldir. Kadýnýn rahim aðzý sývýsý yeterlidir. Yumurta gününden 1 gün önce yapýlacak cinsel temastan 12 20 saat sonra rahim aðzý sývýsýnda spermalarýn durumu incelenir. Ayrýca öbür ay rahim aðzý sývýsý ile erkeðin dýþarýdan akýtýlan menisi cam lam üzerinde birer damla konularak karýþtýrýlýr ve spermalarýn rahim aðzý sývýsýnda canlýlýklarý incelenir. Eðer kadýnda spermalarý öldürücü bir madde meydana gelmiþse bu halde rahim aðzý sývýsýnda spermalar pek yaþýyamaz kýsa sürede ölürler bazen bu öldürücü madde rahim üzerinde meydana gelebilir. Böyle bir kýsýrlýk þüphesinde veya teþhisinde yapýlacak tedavi: Kadýn vücudunda meydana gelen bu öldürücü maddenin zamanla yok olmasýný beklemekten ibarettir. Zira cinsel temas devam ettikçe kadýn vücudunda karþý koyucu madde meydana gelmeside devam edecektir. Yani kadýn döl yataðýna erkek menisi akýtýlmasý kadýnda onu yok edici madde meydana getirmeye sevk edecektir. Bu nedenle eþler cinsel temaslarý sýrasýnda en az 3 4 ay PREZERVATÝF kullanýrlarsa kadýnýn döl yataðýna meni akmaz ve baðýþýklýk maddeside meydana gelmez. Evvelki temaslar sonucu meydana gelen baðýþýklýk maddeside bu süre zarfýnda tükenir yok olur. Daha sonraki aylarda tam yumurtlamaya yakýn günde prezervatifsiz bir cinsel temasla gebelik saðlanabilir. Ondan önceki cinsel temaslar yine prezervatifle yapýlýr.
PSÝKOLOJÝK KISIRLIK Kadýnýn tüm cinsel organlarý saðlýklý olduðu halde, ruhi nedenlerden görevlerini normal yapamaz. Ruhi nedenler bu organlarýn normal çalýþmasýný engeller. Fransada yapýlan araþtýrmalara göre kadýn kýsýrlýklarýnýn %10 - %20 si psikolojik kýsýrlýktýr. Ruhi nedenler 2 þekilde kýsýrlýða sebep olur: 1) Yumurtalýðýn çalýþma düzenini bozarak. 2) Spermalarýn rahim aðzý sývýsýna ulaþmalarýný önleyerek. Ruhi bozukluklar sinir krizleri, kýskançlýk, þoklar, üzüntüler, korku vb. her nevi sinir sistemini yýpratan nedenler vücuttaki tüm bezlerin bu arada yumurtalýklarýn çalýþma düzenini bozar o zamana kadar olup gelen yumurtalar ya tamamen durur veya seyrekleþir. Bu arada yakýnlarýnýn ölümü, kaza geçirme, istenmeyen kiþi ile evlenme isteksiz cinsel temas gibi sinir yýpratýcý nedenlerden yumurtlamanýn durmasýna sebep olabilir.
YUMURTALIK HORMONLARI Yumurtalýkta meydana gelen follikülin ve Progesteron hormonlarý bunlarýn eksikliði sonucu kýsýrlýk çeken kadýnlara dýþardan verilebilmekte ve bu yüzden olan kýsýrlýk giderilebilmektedir. Gerekli hormon tipini doktorlar önerir onlarýn önerilerine riayet ederek kullanýlmalýdýr. DÝÐER TEDAVÝLER Cinsel organlarýn bazý kýsýmlarýnda iltihaplanmalar olabilir ve bu döllenmeye engel olabilir. Bu iltihaplanmalara karþý etkili antibiyotiklerle tedavi yapýlýr. Rahim aðzý iltihaplanýr tariþ olabilir veya yýrtýlabilir. Bu nevi rahim aðzý rahatsýzlýklarý elektrikle yakmak suretiyle tedavi edilebilir. Yalnýz bu tedavi çok dikkatli yapýlmalýdýr derin ve fazla yakma oradaki salgý bezlerini yok edebilir ve döllenmede önemli görevi olan rahim aðzý sývýsý yeterince salgýlanmaz olur. Bu arada hipofis bezesinin süt artýrýcý merkezinin fazla çalýþmasý PROLACTINE hormonu salgýlamasýný aksatarak kýsýrlýða neden olur. Doktorca bu kýsýrlýðýn teþhisi yapýlýp giderilebilir. Diðer bazý rahatsýzlýklar için tatbik edilen hormonlar da kýsýrlýðý neden olabilir. Trioid bezi yetersizliði, böbrek üstü bezelerinin fazla çalýþmasý gibi. Bunlar da doktorca tespit ve tedavi edilebilir.
SUNÝ DÖLLENME Suni döllenme: erkek spermalarýnýn kadýn rahmine mütehassýs doktorca suni olarak konmasýdýr. TEDAVÝLERDEN SONRA GEBELÝÐÝN TAKÝBÝ Kýsýrlýk çeken her kadýn çeþitli tedavilerden geçtikten sonra haklý olarak artýk hamile kalacak mýyým? diye sorar. Tedavilerden sonra beklenen günde reglin olmayýþý yumurtlama olmadý düþüncesini veya hemen hamile kalýndý ümidini vermemelidir. Gebe kalýnýp kalýnmadýðý sýcaklýk grafiði ile anlaþýlýr. Sýcaklýk grafiði ile yumurtalýðýn çalýþmasý kolayca takip olunabilir: - sýcaklýk grafiðinin yüksek kýsmý 17 günden fazla devam ederse ve - bu sürede regl de olmazsa hamile kalýndýðýna hükmedilerbilir.
GEBELÝK SÜRESÝNCE UYGULANCAK ESASLAR Herhangi bir tedavi ile kýsýrlýðý giderilen kadýnýn hamile kalmasý beklenir ama bu konuda kati ümitlenmemelidir. Zira çok ince ve hassas olan GEBELÝK mevcut arýzalar giderilerek saðlanmaya çalýþýlýyor. Tedavi gören kadýnýn durumu nazik olduðu için en ufak baþka bir etken açýlmýþ olan ümit yolunu týkayabilir. Bu nedenle tedaviden sonra hamileliði oldukça garantilemek için hiç olmasa 2 3 ay süre için: - Her türlü bedensel yorgunluktan her nevi spordan, yorucu çalýþmalardan, uzun süre ayakta durmaktan sarsýcý araba otobüs yolculuklarýndan aþýrý cinsel temastan. - Her nevi ruhi gerginlik sinir bozucu olaylardan korkudan korku ve heyecan filmlerinden ve olaylardan sýkýntýlardan aile ve komþu, iþyeri geçimsizliklerinden uzak kalmalýdýr. Bu arada aþýrý yemek, sigara, alkol, gibi þeylerden kaçýnýlmalýdýr. Kýsýrlýk tedavisi gördükten sonra gebe kalanlar gebeliklerinin zoraki saðlandýðý durumlarýnýn nazik olduðunu unutmamalý bedeni ve fikri çalýþmalarýn ona göre ayarlamalý ayrýca kadýn hastalýklarý doktoruna giderek gebeliði normal geçirip geçirmediðini öðrenmelidir. Düþüðün önleminin en iyi çaresi: bol bol dinlenmek ve gerekirse hormon verilmesidir. (bunun çeþit ve miktarýný doktor tayin eder). Bu gebeliðin ilk 3 ay çok naziktir dikkat edilmelidir. Günlük hayvani protein ihtiyacý et, süt, yoðurt, az tuzlu peynir, yumurta (haftada 3 4 tane) ile karþýlanmalýdýr. Ýlk 3 aydan sonra düþük korkusu azalýr.
DÝÐER DOÐUMLARIN DURUMU Herhangi bir kýsýrlýk tedavisi gören kadýnlarýn 1. doðumdan sonra durumu ne olabilir. Bazý kadýnlarda 2. doðum için yeniden tedavi gerekebilir. Bazýlarýnda da tedaviye lüzum kalmaz. 2., 3. hamilelik kolayca olabilir. Yalnýz kýsýrlýk erkek ileri geliyorsa 1. doðumdan sonra problem aynen devam eder. Genellikle kýsýrlýk tedavisi gören kadýnlar 1. doðumdan sonra hemen yeniden hamile kalýrlar. Eðer eþler baþka çocuk istemiyorsa garanti korunma çarelerine baþvurmalýdýr.
GEBELÝÐÝ SÜRDÜREMEME SEBEPLERÝ VE TEDAVÝLERÝ Düþükler Saðlýklý veya tedavi görüp de hamile kan bir kadýn bazen bu gebeliði sonuna kadar götürüp çocuk doðuramaz. Çocuðunu zamansýz düþürür. Gebe kalmaya kalmaktadýr, fakat sonu gelmemektedir. Bunun sebep ve tedavileri aþaðýda verilmiþtir: Hakiki ve Yalancý Düþük Bir çok kadýn regl görmeyince gebe kaldýklarýný 2 3 ay sonra regl görünce düþük yaptýklarýný sanýrlar. Böyle arka arkaya düþük yaptýðýndan þikayet eden kadýnlar regl germedikleri zaman regl yokluðundan baþka gebeliðe ait diðer tahlil ve tespitleri de yaptýrmalýdýrlar. Böylece hakikaten gebe midirler deðil midirler anlaþýlmalýdýr. Hakikaten gebe kaldýktan sonra bunu düþürmesi üzerinde sebebi araþtýrýlýr. Önce düþük yaptým diyen kadýnýn düþük diye dýþarýya çýkan kan ve tortularýn doktor tarafýndan muayene edilerek plasenta (son) var mý yok mu aranmalýdýr zira sýcaklýk grafiði bazen sarý cisimdeki bir kist nedeniyle hamilelik varmýþ gibi gösterir aslýnda gebelik yoktur. Hormon ve Baðýþýklýk Sonucu Olan Düþükler Bazý hanýmlarda görülen ve belirli bir neden olmadan meydana gelen düþüklüðün en baþ sebebi: - Bir yandan yumurtalýkta meydana gelen hormonlar arasýndaki bozukluk dengesizlikten; - Diðer yandan baðýþýklýk yani yabancý bir cisim olan bebek ile anne uyuþmazlýðýdýr. Dolayýsýyla anne bu yabancý cismi atmaya çalýþýr. Sebepsiz yere arka arkaya düþük yapan kadýnlarýn yarýdan fazlasýnda bu 2 sebeptedir. Ayný hormon dengesizliði daha önce o kadýnda kýsýrlýk nedeni olmuþ olabilir. Bu tedavi edilip de hamile kalýnýnca hormon dengesizliði bu sefer düþüðe sebep olma suretiyle kendini gösterir. Ayný þekilde baðýþýklýk kýsýrlýða sebep olmuþtur bu giderilip hamilelik saðlanýnca baðýþýklýk orada kendisini gösterir. Dr. Seguy 1970 den bu tarafa gerek hormon dengesizliðinden ve gerekse baðýþýklýktan olan düþükleri önlemede önemli baþarýlar kazanmýþtýr. Bunun için beyindeki uyarýcý merkezlerin hormonu kullanýlmýþtýr. Bu hipofiz hormonu 2 þey kazandýrmaktadýr: - Bir yandan sarý cisim kuvvetlendirerek onun iyi çalýþmasýnýn görevini artýrýr. - Yumurtanýn baðýþýklýða karþý korunmasýný saðlar. Bu hipofiz hormonunun kullanýlmasýyla sebepsiz düþüklerin çoðu önlenmiþtir. Eskiden follikülin ve progesteron hormonu vererek düþük önlemeye çalýþýyordu fakat sonuç alýnamýyordu. Arka arkaya düþük olan bir kadýnda gerek hormon ve gerekse bedeni ve ruhi dinlenme sýcaklýk grafiðinde yükselmenin olduðu kýsýmda 17. günden itibaren baþlamalýdýr. Yani yumurtlamadan 17 gün sonra regl yoksa ve sýcaklýk grafiði yükselmiþse hamilelik ihtimali vardýr. Hemen hormon tedavisine baþlanmalý ve bedeni ruhi dinlenmeye geçilmelidir.
Kromozom Anormalliðinden Düþükler Erkeðin veya kadýnýn kromozom yapýsýndaki bir anormallik halinde de düþük olabilir. Genetisyen bir doktor bunu tespit edebilir. Erkekte veya kadýnda böyle bir anormallik varsa hiç uðraþmamalýdýr halen bir çaresi yoktur. PSÝKOLOJÝK NEDENLERDEN DÜÞÜRME Ruhi bunalým, sýkýntýlar, korku, üzüntü normal yumurtlamayý bozduðu gibi rahim aðzý sývýsýný da etkileyebilir. Ayný þekilde döllenmiþ yumurtanýn bir süre sonra dýþarýya atýlmasýna düþüðe neden olur. Diðer Sürekli Düþük Sebepleri Çok nadir olmakla beraber bazý sebeplerde sürekli düþüðe neden olabilir: - Rahim aðzýndaki bozukluk rahmin ufak kalmasý, miyom ile rahmin daralmasý rahim yüzeylerinin yapýþmasý gibi nedenlerden de düþük olabilir. Ameliyatlarla bunlarýn bir kýsmý düzeltilebilir. - Bazý mikroplarýn rahmi hastalandýrmasý da düþüðe neden olabilir. Antibiyotiklerle bu giderilebilir. Bunlarýn dýþýnda çok ender olarak baþka nedenlerden de düþük olabilir. Bunlar hastanelerde araþtýrýlýr.
ARKA ARKAYA ERKEN DOÐUM YAPMA Erken doðum yapma, düþürme kadar korkulu ve zararlý deðildir. Erken doðum 6 aydan sonra çocuðun vaktinden önce doðmasýdýr. Vakitsiz doðan bu çocuklar daha çok hastanelerde suni odacýklara alýnarak geliþmeleri ve yaþamalarý saðlanýr. Erken doðumun çeþitli sebepleri vardýr: - Rahim aðzýnýn açýk olmasý veya rahim aðzýnýn zayýf olmasý. - Rahim içi boþluðunun normal olmamasý. - Bazý hastalýklar (kalp ve böbrek hastalýklarý) - Anne bebek kan uyuþmazlýðý. - Plasenta (son) un çalýþma bozukluðu. - Ruhi nedenlerden gibi sebeplerden erken doðum olabilir. Bu sebepler var olduðu sürece o kadýn arka arkaya erken doðum yapar. Bu sebeplerin çoðu doktorca giderilebilir ve erken doðumlar önlenebilir.
XI ÝSTEÐE GÖRE OÐLAN VEYA KIZ ÇOCUÐU SAHÝBÝ OLMAK Bu konu asýrlardýr insanlarýn arzuladýðý þeydir. Bir kýzý olanýn bir de oðlu olmasý veya bir oðlu olanýn bir de kýzý olmasý isteði doðal bir arzudur. Ama insanlar bugüne kadar bu sýrrý çözememiþlerdir. Fakat son yýllarda bulunan çok hassas alet ve imkanlarla tabiatýn bu sýrrýný çözmek üzere bazý adýmlar atýlmýþtýr. Bugün kati olarak bilinen bir husus þudur:
(çocuðun erkek veya kýz olmasý, erkeðin spermalarý ile ilgilidir.) erkeðin spermalarý 2 gruptur; bir kýsmý erkek bir kýsmý kýz çocuðu yapacak yapýdadýr. Kadýnýn yumurtasýnýn hangi tip sperma döllerse ona göre çocuk ya kýz ya oðlan olacaktýr. Þimdi bu hususu bildikten sonra yapýlacak iþ veya öne sürülen öneriler: kadýnýn döl yataðýna boþaltýlan ve oradan rahime geçen ve yumurtaya doðru ilerleyen spermalardan öylesine bir yol hazýrlayalým ki oðlan veya kýz yapacak spermalar bu yolda ilerleyebilsin böylece istediðimize ulaþalým. Erkek veya kýz meydana getirecek spermalarýn hassasiyet derecesi deðiþiktir kat edilecek yolun çok asit veya bazik olmasý bunlarý ayrý derecelerde etkiler. Erkek veya kýz çocuðu yapacak spermalarýn ilerlemesine yaradýðýna bildirilen önerileri aþaðýda en son batý mütehassýslarýn kitaplarýndan naklediyoruz. Okuyucularýmýzýn kafalarýný karýþtýrmamak için ilmi nedenleri burada vermiyoruz, sadece önerileri pratik taraflarýný vermekle yetiniyoruz. Kadýnýn en fazla gebe kalma ihtimali reglden 13 15 gün sonraki cinsel temas ile saðlanýr. Ýþte bu cinsel temastan önce veya sonra bazý basit öneriler yerine getirilmek suretiyle oðlan veya kýz çocuðu sahibi olmak kabil olacaðý bildiriliyor. Yeni evliler veya 2. 3. çocuðu olanlar aþaðýdaki önerilerde geçen hususlarý bir kenara not ederek bir dahaki sefere aynýný veya tersini takip etme imkanlarýný saðlamalýdýrlar. Böylece istediklerine daha iyi yaklaþma imkaný olur.
1 Dr. Milletun Önerisi yukarýda belirtilen tarihte cinsel temastan sonra kadýn 2 3 gün hep sað tarafýna yatarsa doðacak çocuk erkek olur. Yani sað yumurta kanalýna giren spermalar oðlan çocuk yapacak yapýda olanlardýr. Genellikle eþler karyolanýn belirli tarafýna yatarlar ve yaþamlarý hep öyle sürer gider buna dikkat etmeli 1 inci çocukta ne tarafa yattýðýna iyi dikkat etmeli ve 2. 3. gebelikte aynýný veya tersi yöne yatmak suretiyle istedikleri cinsiyette çocuk sahibi olabilirler. Ýlk çocukta cinsel temastan sonra 2 3 gün sürekli saða yatýp oðlu olmuþsa 2. hamileliði için cinsel temastan sonra 2 3 gün sürekli sol tarafa yatmalýdýr. Örnek: Tanýdýðým bir kadýnýn sol yumurtalýðý ameliyatla iptal edilmiþti bu kadýn sað yumurtalýðý ile 7 çocuk doðurdu hepsi erkek idi. Diðer bir kadýnýn sað yumurtalýðý çalýþmýyordu sol taraf saðlamdý 4 kýz çocuðu oldu. 6 kýzý olan bir aile 1 erkekleri olmasýný istiyordu bana gelmiþlerdi birlikte evlerine gittik ve yatma durumlarýný inceledik kadýn bir vücut arýzasý nedeniyle hep soluna yatmakta idi yataðýda ona göre yaptýrmýþtý. Saða yatacak bir yatak hazýrlattýk ve 7. çocuk erkek oldu. Buna ait örnekler çoktur, yeter ki sað ve sol yumurtalýklar ve yumurta kanallarý saðlýklý olsun.
2 Dr. Regnaultun Önerisi: Bu öneri kimyasal esaslara dayanmaktadýr en fazla tutulan öneridir. Ýlmende izahý kabul edilmektedir. Kadýn vajinasý normal olarak asit yapýlýdýr zira vajinanýn saðlýklý kalmasý vajinadaki faydalý mikroplarýn süt asidi yapýp orayý asit hale getirmesiyle kabil olmaktadýr. Ama bu asitliðin kuvvet derecesi kadýndan kadýna deðiþir bazýlarýnda çok bazýlarýnda ise az kuvvetlidir. Kadýnýn vajinasýnýn asitlik derecesi eczanelerden alýnacak Turnusol kaðýtlarý ile kolayca anlaþýlabilir. Bunu her kadýn kendide yapabilir. Þimdi vajina asit derecesine göre erkek ve kýz çocuðu meydana getirecek spermalarýn hareket sürati deðiþiktir. Bundan yararlanarak vajinanýn asitlik derecesini ayarlamak deðiþtirmek suretiyle erkek veya kýz çocuðu sahibi olunabilir. Yapýlan pek çok tatbikatta % 90 - % 100 müsbet sonuç alýnmýþtýr. Vajinasý fazla asit olup da gebe kalamayan ineklerin vajinasý sodalý su ile yýkandýðýnda ineklerin kýsýrlýðý giderilmiþ ve doðan buzaðýlarýn hemen tamamý erkek olmuþtur. Ayný þey kadýnlara tatbik edilmiþ içersine biraz yemek sodasý katýlmýþ ýlýk su ile vajina yýkandýktan sonra yapýlan cinsel temas kadýnlar genellikle oðlan doðurmuþtur. Regnaulta göre kýz çocuðu meydana getirecek spermalar asit, oðlan çocuk meydana getirecek spermalar ise bazik yapýdadýr. Diðer bir kýsým çiftlerde ise: erkeðin spermasý çok bazik kadýnýn vajinasý da hafif asit ise bunlardan doðacak çocuklar hep oðlan olur. Aksi durumda da kýz olur. HAMÝLELÝK ve DOÐUM SONRASI BAKIM ve RAHATSIZLIKLARI Giriþ Gebelik ve doðum denilince pek çok kadýn sinirlerinin bozulmasý vücudun güzelliðini kaybetmesi vakitsiz yaþlanma diþlerin çürümesi ve dökülmesi þeklinde izah ederler. Aslýnda basit kaidelere uyulursa bu rahatsýzlýklarýn hiç biri korkulduðu gibi olmaz. Bilakis doðum kadýný güzelleþtirir ve dünyada hiçbir þeye deðiþmeyeceði bir yavru sahibi eder. Ýnsanlar ve tüm canlýlar aleminde hayatýn akýþý budur. Gebelikte yanlýþ ve aþýrý beslenme hem annenin hemde bebeðin saðlýðý için zararlýdýr. Doðum zor ve iri doðan bebek saðlýksýz olur. Yapýlan istatistiklere göre hamilelik sýrasýnda proteinli gýdalarý ihtiyaca yetecek kadar yiyen onlarýn dýþýndaki sebze ve meyveyi bol yiyenlerde hamilelik ve doðum çok kolay olmaktadýr. Aksine protein fazla sebze meyve az yiyenlerde bebek iri ve saðlýksýz doðmaktadýr ve bunlarda ölüm oraný yüksek olmaktadýr. Yapýlan tespitlere göre 2,750 3,750 gram arasýnda doðan çocuklar en saðlýklý olmakta ve ömürlü olmaktadýr. Bu nedenle hamile bayanlar asla fazla beslenmeye heves etmemelidirler. Annenin dengesiz ve yetersiz beslenmesi bebeðin zeka derecesine de etki eder. Hamilelik süresince ve doðumdan 6 ay sonrasýna kadar anne hayvani protein ihtiyacýný yeterince alamazsa bebeðin zeka derecesi tam geliþmez ve ileride emsallerinden derslerde ve çalýþma hayatýnda biraz geri kalýrlar. Hamile ve emzikli annenin kahve, çay, alkol, sigara, içmemesi gerekir. Alkol ve sigara bebeðin saðlýðýna çok büyük zararlar verir. Ýlaçlar, uyartýcýlar, kuvvetlendiriciler, vitamin haplarý, sinir yatýþtýrýcýlar, uyuþturucular, peklik gidericiler pek kullanýlmamalýdýr. Aþerme Aþerme vücutta bazý noksanlýklarýn olduðunu gösterir ve kadýn bazý þeyleri yemek ister. Bazý kadýnlar bu dönemdeki kil veya toprak yerler bu onlarda bazý minerallerin eksikliðini gösterir. Bazý kadýnlarda aþýrý tuzlu þeyler yemek ister bu doðru deðildir fazla tuzlu anne ve bebeðin vücudunun su ile þiþmesine neden olur. Göðüs ve Karýn Bakýmý Hamileliðin son aylarýna doðru göðüsler þiþer ve hassaslaþýr, fakat normal halde aðrý yapmazlar bu aylarda göðüslerin fazla þiþmesi ve aðrý yapmasý aþýrý yemekten ve fazla sulu þeyler içmekten olur. Yemekler az sulu ve dengeli olmalý su az içilmelidir. Böylece þiþmiþ göðüslerde zamanla eski iriliðinde kalýr. Bu dönemde göðüslerde apse önlenmeli, bunun için akþamlarý göðüsler ve civarý ýlýk su ile duþ yapýlmalý sonra kurulanýp tatlý badem yaðý sürülmeli hafif ovarak masaj yapýlmalýdýr. Emzirme Doðumdan sonra anne bebek iliþkisi emzirme ile baþlar. Bebek emzirilmese memelere süt inmez. Süt az da gelse emzirilmeli, böylece zamanla süt artar. Genellikle 2 3 gün sonra normal miktar süt gelmeye baþlar. Emzirmede 2 noktaya dikkat edilmelidir: - bebek göðse öyle yerleþtirmeli ki, bebeðin burnu meme ile týkanmamalý. Bebek yatay þekilde kol üzerine yatýrýlmalý ve meme verilmelidir. - Bebek uzun süre meme üzerinde býrakýlmamalý 15 20 dk emme iþi bitirilmelidir. Sütün gelmesi için annenin eli ile memelere masaj yapýlmasý boþunadýr, memelere sütün gelmesi ve artmasý için ancak bebeðin emzirmesi gerekir. Bebek 15 20 dk fazla meme ile temasta kalýrsa meme uçlarý çatlayabilir. 1 2 hafta sabýrlý olmalýdýr zira süt az gelir ve zamanla artar. Bir çok kadýnda daha baþta yeterli süt gelir. Bebekte bunun tamamýný emmez ve göðüs þiþebilir. Sütü Artýrmak Ýçin Süt miktarýný artýrmak için anne, gazý kaçmýþ bol maden suyu içmelidir. Anne bol bol süt içmelidir çið sebze ve meyve yimelidir. Anne kansýz kalmamak için bol siyah üzüm kaynatýp içmeli.
GEBELÝÐÝN SEBEP OLDUÐU RAHATSIZLIKLAR Gebelik kolay bir iþ deðildir, içerde büyüyen bebek zamanla o civardaki çeþitli organlarý sýkýþtýrýr kan dolaþýmý ve kaslarýn hareketleri kýsýtlanýr. Bebekte bu rahatsýzlýklardan etkilenebilir. Gebeliðin sebep olduðu önemli rahatsýzlýklar:
a) Albümin: - Gebelikte de son aylarda albümin olabilir. Böbrekler tam çalýþmadýðý için hamile kadýnda baþ aðrýsý tansiyon yükselmesi de olabilir. Gebelik sonuçu olan albüminde kadýnýn el ve ayaklarý bacaklarý göz kapaklarý þiþer burunlara parmak ucu ile basýldýðý zaman hamur üzerine basýlmýþ gibi çukurluk meydana gelir. Þiþman olan ve gebelikte fazla kilo alanlar albümine daha erken baþlayabilir ve bunlarda miktar yüksek olabilir. Gebeliðin 6. ayýndan itibaren sýk sýk idrar muayenesi yaptýrarak albümin olup olmadýðý takip edilmeli.
b) Bulantý
Kusma ve Baþ Dönmesi: Gebelikte bunaltý kusma iþtahsýzlýk veya aþýrý oburluk bunlar istenmeyen þeylerdir. Bazý kadýnlarda ki bulantý ve kusmalar onlarý zayýf düþürü ve içeride bebeðin geliþmesi zayýf kalýr. 9. ayda pek çok kadýnýn iþtahý çok artar ve çok yerler bunun sonucunda içeride bebek çok fazla büyür. Gebeliðin 6. ayýndan itibaren bir çok kadýnda kasnýlýk görülür, zira gerekli miktarda mineral alamamaktadýr. Kandaki akyuvar oraný düþer kasnýlýk halsiz düþürür.
c) Peklik:
d) Hemoroit Varis Ödem:
Hemoroid ve Varis Ýçin Öneriler: - Bebek büyük veya anne küçük yapýlý da bebek fazla baský yapýyorsa gebelik korsesi takar. - Fazla oturmamalý ve ayakta durmamalý. - Peklik varsa hemen giderilmeli. - Deniz kenarýnda dize kadar suya girerek gezinmek çok faydalýdýr. - Yatakta ayaklarýn altýna yastýk koyarak yatmalýdýr.
BU YAZILAR TEÞHÝS VE TEDAVÝ EDÝCÝ AMAÇLI DEÐÝLDÝR TEKZÝP DR. MEHMET GÖBELEZ. TEDAVÝSÝ MÜMKÜN HASTALIKLARDIR. SAÐLIKLI YAÞAM DÝLEKLERÝMÝZLE HERBALÝST KEMAL ÞÝFALI BÝTKÝLER UZMANI GENÝÞ BÝLGÝ ÝÇÝN 0555 347 62 53 0542 215 54 72 0326 413 01 77 |
||
 |
||
 |
||